Connect with us

Infrastrukturë

Energjia e ripërtëritshme, bateritë dhe Kosova

Published

on

Shkruar nga Adhurim Haxhimusa (FHGR, Zvicër), Kristian Sevdari (DTU, Danimarkë)

Në natyrën njerëzore është që të korrurat (p.sh. drithërat) të vendosen nëpër depo (hambar) të mëdha dhe të ruhen për konsum të më vonshëm. Në të njëjtën kohë, pothuajse çdo plan shtëpie/banesë e ka një depo të vogël për të mbajtur/ruajtur miellin, vajin, orizin, pijet, e shumë gjëra të tjera ushqimore. Thjeshtë, familjet planifikojnë dhe duan të kenë të siguruar mirëqenien e tyre për një kohë të caktuar.

Mirëpo jo çdo produkt kemi mundësi ta ruajmë lehtë, lirë, dhe shpejtë. Energjia elektrike është një prej produkteve të tilla. Në dhjetë vitet e fundit kemi pasë furnizim shumë më të qëndrueshëm me energji elektrike si rezultat i eliminimit të problemeve teknike nga mirëmbajtja e rregullt dhe menaxhim i mirëfilltë i blloqeve të termocentraleve të thëngjillit të Kosovës A dhe B.

Problemi i prodhimit të energjisë elektrike me termocentrale të thëngjillit është se ato shkaktojnë ndotje të lartë të ambientit në nivelin lokal, por që në të njëjtën kohë po ndikon edhe në ndryshimet klimatike në nivel global.

Si rezultat, vendet anë e mbanë botës kanë vendosë të bëjnë një tranzicion energjetik duke kaluar nga përdorimi i burimeve të energjisë që ndotin ambientin (p.sh. thëngjilli, gazi, derivatet e naftës) në burime të ripërtëritshme të energjisë (BRE) (p.sh. erës, diellit, gjeotermale) në dy dekadat e ardhshme.

Një tranzicion të tillë energjetik e ka obligim edhe Kosova si nënshkruese e Traktatit të Energjisë. Kosova ka në plan por edhe ka filluar të investoj në diverzifikimin e burimeve të energjisë me anë të BRE-ve, ku edhe para pak ditësh u bë edhe futja në funksion e parkut tjetër të erës me 105 megavat (MW) kapacitet të energjisë elektrike në veri të Kosovës.

Mirëpo, BRE-të kanë një varësi të lartë nga kushtet atmosferike. Është e thjeshtë, mullinjtë e erës rrotullohen rreth boshtit të tyre dhe prodhojnë energji elektrike varësisht nga intenziteti i erës. Po ashtu panelet diellore prodhojnë energji elektrike vetëm gjatë ditës dhe varësisht nga intenziteti i rrezeve të diellit.

Pra, varësisht nga kapaciteti gjenerues, në disa orë të ditës prodhimi nga BRE-të mund të kaloj konsumin, ndërsa në orë të tjera konsumi mund të jetë më i lartë se prodhimi. Kjo bën që furnizimi i qëndrueshëm me energji elektrike i bazuar vetëm në BRE bëhet sfidues.

Prandaj është e nevojshme që gjatë kohës kur kemi teprica të energjisë elektrike të ruajmë atë, për ta përdorur gjatë orëve kur konsumi është më i lartë se prodhimi.

Ky është koncepti i fleksibilitetit (në konsum dhe prodhim). Pra, për furnizim të qëndrueshëm të energjisë është e domosdoshme që të bëjmë një kombinim të BRE-ve me teknologjitë më të besueshme dhe eficiente të ruajtjes së energjisë.

Adhurim Haxhimusa, profesor dhe hulumtues në Univerzitetin e Shkencave të Aplikuara të Grizonit në Zvicër.

Kristian Sevdari, doktorant për mirëpërdorimin e baterive (Li-ion) dhe energjive të rinovueshme pranë DTU: E-mobility and Prosumer Integration. Gjithashtu, ndihmës-lektor i kursit të masterit “Integration of Wind power in the power system” pranë DTU-Wind and Energy Systems.

Artikulli është publikuar në Kallxo.com.
Fotografia: Arben Llapashtica

 

 

Infrastrukturë

Së shpejti parkim publik me energji diellore në Durrës

Published

on

Një parkim modern multifunksional po ndërtohet në Durrës, në shërbim jo vetëm të qytetarëve, por edhe në funksion të sezonit turistik.

Për të inspektuar punimet, ishte prezent në kantier Kryeministri Edi Rama i shoqëruar nga kryebashkiakja e Durrësit Emiriana Sako dhe nga drejtori i Fondit Shqiptar të Zhvillimit, Dritan Agolli. “Është një objekt i cili ndodhet në një pozicion shumë të mirë, shumë afër me qytetin.

Durrësi ka një shtim të fluksit të lëvizjes gjatë sezonit turistik dhe një nevojë të madhe për parkim dhe mendojmë që me këtë godinë, me përfundimin e saj do të japim një shërbim të mirë pasi këtu do të akomodohen 400 vende parkimi,

do të ketë poste për biçikletat, karikues elektrik për mjetet elektrike dhe nga pjesa tjetër e funksioneve të objektit kemi parashikuar edhe hapësira të tjera funksionale si zyra të cilat mund të jenë në funksion të transportit publik në qytetin e Durrësit, por edhe salla për aktivitete të ndryshme”, – u shpreh kryetarja e bashkisë së Durrësit.

Godina do të furnizohet me energji falë paneleve diellore ndërkohë që projekti është konceptuar që të funksionoj si një rampë nga hyrja, deri në katin e fundit. Kjo gjë do të bëjë të mundur uljen e sipërfaqes së qarkullimit.

“Nga pikëpamja e teknologjisë ka për të qenë e gjitha me panele fotovoltaike që do të krijojë qëndrueshmëri nga pikëpamja e eficiencës së energjisë së parkimit.

Nuk është thjesht një hapësirë parkimi, por është një hapësirë me jetë e gjallëri gjatë gjithë kohës”, – theksoi drejtori i FSHZH, Agolli. Objekti është i vendosur në një nyje strategjike të qytetit.

“Nga e djathta kemi Portin turistik që po ndërtohet dhe pjesën e portit e Durrësit ekzistues dhe në të majtë kemi godinën e hekurudhës ku ka filluar puna me shtrimin e linjës Durrës – Tiranë dhe Durrës – Aeroport dhe mendojmë se është një nyje shumë e rëndësishme strategjike dhe ky objekt është i një nevoje shumë të lartë për qytetin – tha kryebashkiakja Sako.

Ky projekt, pritet të lehtësojë trafikun në qytet sidomos gjatë sezonit veror./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Prokuroria urdhëron ndalimin e punimeve në rrugën ‘Gëzim Sahiti’ në Ferizaj

Published

on

Pas reagimeve dhe deklaratave të organizatës AVONET dhe shqetësimeve për mos respektim të vendimit të gjykatës themelore në Prishtinë dhe gjykatës së apelit, Prokuroria Themelore në Ferizaj ka urdhëruar inspektoriatin komunal në Ferizaj që të ndalojë punimet që po zhvillohen kundërligjshëm në rrugën Gëzim Sahiti.

Reagimi i prokurorisë vie si rezulatat i takimit të përbashkët me Kryeprokurorin z. Jashari, AVONET dhe banorët e lagjes. Në takim u shtjelluan dhe u prezantuan të gjitha faktet, provat dhe gjendja faktike, e rastit në fjalë.

Prokuroria me veprimet e saja ndaloi vazhdimi e shkeljeve ligjore nga kompania e përfshirë në çështje.

Rrjeti i Organizatave Jo-Qeveritare AVONET shpreh shqetësimin e thellë lidhur me veprimet e kundërligjshme të Drejtorisë së Urbanizmit, në lidhje me zbatimin e vendimeve gjyqësore, konkretisht Aktvendimin A.nr.1365/23 të Gjykatës Themelore në Prishtinë dhe Aktvendimin AA.nr.855/23 Gjykatës së Apelit. Këto vendime kanë bërë shtyrjen e ekzekutimit të vendimit të lejes ndërtimore në rrugën Gëzim Sahiti, në Ferizaj.

Këto veprime të kundërligjshme janë duke u bërë në një amulli totale të krijuar nga Drejtoria e Urbanizmit dhe Mjedisit në Komunën e Ferizajt. Për AVONET kjo amulli e krijuar është manifestim i paditurisë ose kapjes së Komunës së Ferizajt nga mafia e betonit.

AVONET ka parashtruar kërkesa për qasje në dokumente publike në Gjykatën Supreme dhe në Gjykatën Themelore në Prishtinë ku ka kërkuar sqarime në lidhje me rastin e krijuar nga zyrtarët e Komunës së Ferizajt. Nga këto institucione kemi pranuar informacione zyrtare se vendimi gjyqësor në lidhje me rastin në fjalë ende nuk është ekspedituar (dërguar) në gjykatën e shkallës së I-rë gjegjësisht Gjykata Themelore në Prishtinë nuk e ka pranuar ende këtë vendim gjyqësor.

Nga përgjigjjet e Komunës së Ferizajt shohim se zyrtarisht organet komunale nuk kanë marr asnjë veprim, në drejtim të fillimit të punimeve në objektin banesor në rrugën Gëzim Sahiti. Kurse nga gjendja faktike në terren shohim se punimet zhvillohen pa u penguar fare, madje punëkryerësit deklarohen se kanë leje pune nga Komuna e Ferizajt. Për këtë kemi njoftuar edhe organet e rendit siç është Prokuroria Themelore në Ferizaj dhe Policia e Kosovës, por deri më tani nuk kemi parë asnjë veprim nga organet në fjalë. AVONET vlerson se me këtë mosveprim po rrezikohet rëndë siguria juridike e qytetarëve.

Continue Reading

Infrastrukturë

Rruga Kijevë – Dollc, jepen zotime se do të kryhen brenda afatit

Published

on

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka marrë pjesë në inaugurimin e nisjes së punimeve të projektit “Zgjerimi i rrugës nacionale N9-Segmenti Kijevë-Dollc”, më 19.04.2024.

Me këtë rast, ai tha se punimet e kësaj rruge do të kenë edhe mbikëqyrës të punëve të kryera.

Ndërsa zëvendësministri i Infrastrukturës, Hysen Durmishi njoftoi që janë tri llote të punimeve të kësaj rruge.

Ai tha se afati për llotin më të madh është 260 ditë, por u shpreh i bindur se punimet do të realizohen para këtyre afateve.

“E nisëm me Podujevën për të vazhduar me Mitrovicën me ritëm të lartë dhe tani po e fillojmë ndërtimin e rrugës në drejtim të Pejës. Janë tri llote. Afati më i gjatë është 260 ditë për llotin me të madh, por unë jam i bindur që do të realizohen para këtij afati të gjitha llotët”- tha ai.

Kurti dhe Durmishi u pyeten edhe lidhur me ankesat e qytetarëve që për shkak të punimeve do të mbyllen disa biznese.

Durmishi tha se devijimi i rrugës ka filluar shumë më herët.

Komplet elaborimin e studimit ua kam dhënë përfaqësuesve të bizneseve”- tha ai.

Ndërsa, kryeministri Kurti tha se kjo çështje do të diskutohet dhe se nuk dëshirojnë ta dëmtojnë askënd për shkak të këtyre punimeve.

Po ashtu, ministri i Infrastrukturës, Liburn Aliu tha se po i kushtohet rendësi që shpronësimet të kryhen në kohë në mënyrë që të mos krijojnë probleme tjera.

“Në dallim të projekteve të mëhershme ajo që i kemi kushtuar rendësi është që shpronësimet të kryhen në kohë dhe të mos kemi problem me shpronësime, të cilat pastaj na krijojnë pengesa në projekt. Ky projekt është duke u realizuar në mbikëqyrjen e një kompanie. Të gjitha këto na sigurojnë që punimet të kryhen në kohë”- tha Aliu.

Ai ka njoftuar më 25.03.2024 se është nënshkruar kontrata për fillimin e ndërtimit të rrugës Prishtinë – Pejë, segmenti Kijevë-Dollc.

Kjo kontratë, siç ka bërë të ditur ministri, kap vlerën 21 milionë euro dhe se rruga do të jetë me katër korsi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending