Connect with us

Aktuale

Banorëve të zhvendosur nga Hadja u kërkohet të paguajnë tatim për ish pronën e tyre

Published

on

Banorët e fshatit Hade e Re ende janë duke paguar tatim prone për vendin ku dikur jetonin, para se të shpërnguleshin nga viti 2002 e këndej nga fshati.

Hadja është një nga fshatrat në Komunën e Obiliqit që i përket zonës së shpallur me interes të veçantë për zgjerimin e aktiviteteve minerare të Korporatës Energjetike të Kosovës, KEK. Në këtë zonë gjenden rezerva të qymyrit – burimit më të rëndësishëm energjetik të Kosovës, i cili furnizon rreth 97 për qind të prodhimit total të energjisë elektrike.

Nebih Shala, Ruzhdi Mirena dhe Sh.P, janë që të tre banorë të Hades, të cilët kanë qenë pjesë e projektit të zhvendosjes. Që të tre janë duke banuar në Hade të Re, por përveç kësaj ata kanë edhe një gjë tjetër të përbashkët si shumica e banorëve tashmë të zhvendosur: Që të tre banorëve iu është kërkuar të paguajnë tatim edhe për pronën ku dikur jetonin e që më nuk ekziston në emër të tyre.

Nebih Shala, banor i Hades së Re, i cili njëherësh është edhe zyrtar i Gjendjes Civile në Komunë të Obiliqit, tregoi se kompensimet për pronë i janë bërë në vitin 2011, kompensimet të cilat bëhen nga KEK-u dhe Qeveria e Republikës së Kosovës, ku sipas zyrtarit Qeveria i ka kryer procedurat ndërsa KEK-u e ka bërë pagesën.

“Në vitin 2011 mua më është bërë pagesa për shpronësim dhe në vitin 2012 më ka ardhur [njoftimi] që jam i ngarkuar me tatim… Ne kemi dalë në vitin 2012, sepse na kanë larguar nga Hadja dhe kemi qenë diku dy vite si në [gjendje] emergjente në banesë në Obiliq derisa e kemi ndërtuar shtëpinë këtu… Kompensimi është bërë në fund të vitit 2011… Për ish-pronën, për 2012 kur unë kam qenë i shpronësuar më kanë mbetur edhe 38 euro tatim në pronë edhe ai borxh nuk është shlyer dhe nuk e kam ndërmend ta paguaj fare, sepse unë nuk kam jetuar aty më 2012… Të gjithë kanë borxhe, shumicës i kanë mbetur borxhet e Hades atje”, u shpreh Shala për REL.

Kur u pyet, zëdhënësi i KEK-ut, Skender Bucolli, lidhur me këtë çështje, tha se: “Duhet pyetur në komunë për atë se ne nuk e dimë”.
Në anën tjetër, drejtori i Planifikimit Urban, Pronë dhe Kadastër në Komunën e Obiliqit, Arben Berisha, e konfirmoi për Radio Evropa e Lirë duke thënë se pas inicimit të çëshjtes së shpronësimit, ata janë në pritje të një takimi në Ministrinë e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, për të kaluar në fazën e bartjes së pronave.

“Realiteti është ai që po e thoni ju [banorët ende paguajnë tatim prone edhe pas shpërnguljes]… E kemi iniciuar këtë çështje me Ministrinë e Planifikimit Hapësinor për arsye se nuk e kanë sjellë dokumentacionin komplet të shpronësimit edhe të ndërrimit të pronarëve, nga pronarët privatë në pronarë Qeveria e Republikës së Kosovës… Po presim çdo kohë që Ministria të na dërgojë komplet lëndët, [pastaj] ne hymë në aparat kadastral dhe e bëjmë bartjen e pronave”, tha Berisha.

Shpronësimet dhe zhvendosjet nga këto zona kanë nisur që nga viti 2002, ato kanë nisur nga institucionet e atëhershme të përkohshme, dhe më pastaj kanë vazhduar edhe nga Qeveria e Kosovës më 2009, kur edhe është shpallur Zonë e Interesit të veçantë ekonomik.

Skënder Bucolli, drejtor i zyrës Ekzekutive për Marrëdhënie me publikun, në një prononcim më herët kishte thënë se nga viti 2002 deri në vitin 2013, nga fshati Hade janë larguar rreth 127 familje dhe janë shpronësuar 156 hektarë tokë.

Ruzhdi Mirena, tashmë banor i Hadës së Re, tregoi për Radion Evropa e Lirë se në tetor të vitit 2020 kanë nënshkruar kontratë me KEK-un, Ministrinë e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës dhe Komunën e Obiliqit, pastaj për vitin 2020 dhe vitet në vijim, 2021 dhe 2022 iu është kërkuar të paguajnë tatim prone, ani pse ai është tashmë i zhvendosur.

“Ne kemi shkuar në komunë [kemi pyetur] se si ne kemi nënshkruar kontratën dhe na ka ardhur faturimi për pagesë. Na ka ardhur çdo vit [nga viti që jemi zhvendosur] fatura për të paguar [tatim], edhe pse me marrëveshje ka qenë për të na liruar nga të gjitha tatimet”, u shpreh Mirena.

Të njëjtin problem e ka edhe banori Sh.P, i cili është zhvendosur nga Hadja në vitin 2004, dhe ai për Radion Evropa e Lirë e cilësoi këtë situatë si neglizhencë nga institucionet kompetente.

“Trojet nuk ekzistojnë dhe kërkohet tatimi për to… Trualli im nuk dihet se ku është… kjo është moskryerje e punëve të tyre. Unë kam qenë njëherë, ka figuruar tatimi 19 euro, personat me të cilët kam biseduar, ata njerëz [kanë thënë] që iu figuron tatimi në pronë“, u shpreh banori i Hades për REL-in.

Sipas një hulumtimi të realizuar nga Paneli i Inspektimit të Bankës Botërore në vitin 2016, për projektin e Termocentralit Kosova e Re, thuhet se banorët kanë thënë se kanë pësuar humbje toke, mjete të jetesës. Sipas hulumtimit, një pjesë e banorëve kanë thënë se është zhvendosur me detyrim nën një Plan të Veprimit për Zhvendosje, i cili nuk ka qenë në pajtueshmëri, dhe gjatë më shumë se një dekade, ata kanë pësuar varfërim, kanë mbetur pa strehë, janë përballur me mungesë të ushqimit, mungesë të tokës dhe papunësi.

Tutje, në hulumtim thuhet se Menaxhmenti i Bankës shpjegon se asnjë projekt i mbështetur nga Banka në sektorin e minierave dhe energjisë në Kosovë nuk ka kërkuar zhvendosje dhe gjithashtu pranon se praktikat e kaluara të zhvendosjes në Kosovë që janë bërë para angazhimit të Bankës, kanë pasur ndikime negative mbi popullatën e prekur.

Qeveria e Kosovës kishte nënshkruar në fund të vitit 2017 marrëveshjen komerciale me kompaninë amerikane ‘Contour Global’ për ndërtimin e Termocentralit Kosova e Re me kapacitet 500 megavat, i cili do të kushtonte 1.3 miliard euro.

Mirëpo, në vitin 2020 me një njoftim për media kompania tregoi se ky projekt nuk mund të realizohet për shkak të kundërshtimit të ndërtimit të këtij termocentrali nga kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, asokohe në mandatin e parë.

Sipas Panelit të Inspektimit, që nga viti 2004 Hadja është ndarë në tri pjesë duke i shkaktuar dëme komunitetit si tërësi dhe tri nën-grupeve të popullsisë së saj në këtë mënyrë: ata që ishin evakuuar në 2004/05, të prekurit nga zhvendosja e pavullnetshme nga Shala në vitin 2012, dhe personat e të tjerë, e ardhmja e të cilëve sipas Panelit të Inspektimit, është e pasigurt.

“Gjithsej 158 familje me 664 persona i janë nënshtruar evakuimit emergjent në 2004/05. Kjo përfshiu një grup prej 30 familjeve të dëbuara me forcë nga ana e autoriteteve në atë kohë. Përderisa këto familje pranuan kompensimin, nuk u realizua as vlerësimi i pavarur për nivelet e kompensimit e as monitorimi sistematik i gjendjes së tyre nga asnjë institucion”, thuhet ndër të tjera në hulumtim.

Visar Mirena, banor i Hades tha se “para shpronësimit kur i kemi nxjerrë herën e fundit certifikatat e pronave, na ka ardhur që kemi borxh, a ne realisht kemi qenë të liruar nga borxhet. Këtu ka mospërputhje me atë që është marrë vendim edhe me atë që kanë vepruar”.

Radio Evropa e Lirë e ka pyetur Ministrinë e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës lidhur me atë se a është e vërtetë që banorët paguajnë tatim edhe për ish-pronën pasi janë zhvendosur, mirëpo deri në publikimin e këtij teksti, REL nuk ka marrë përgjigje.

Çfarë ndodh nëse nuk paguhet tatimi?

Në rast të mospagesës së detyrimeve tatimore nga ana e tatimpaguesit, në doracakun për pyetje/përgjigje të Administratë Tatimore të Kosovës, thuhet se ATK-ja do të ndërmarrë të gjitha masat që janë të parapara me legjislacionin tatimor, ku do të kalohet në procedurat e Mbledhjes së Detyrueshme.

Me mbledhje të detyrueshme nënkuptohet se Administrata Tatimore e Kosovës ka autorizime të shumta, të cilat janë të parapara me ligjet tatimore, si: kërkimi i informatave për pasurinë si nga tatimpaguesit, ashtu edhe nga palët tjera duke përfshirë bankat, regjistrimin e barrës tatimore (në tërë pasurinë e luajtshme dhe të paluajtshme).

Mbledhja e detyrueshme nënkupton edhe: bllokimin e llogarive bankare dhe konfiskimin e mjeteve në to, bllokimin dhe konfiskimin e mjeteve të pritura nga klientët apo punëdhënësit, bllokimin e mallrave për import apo eksport, mos-lejimin për largim nga Kosova, konfiskimin e pasurisë së luajtshme dhe të paluajtshme (me përjashtim të gjësendeve themelore për jetesë të familjes), shitjen e pasurisë së konfiskuar, ndjekjen penale etj./Media Ndërtimi

Aktuale

Cilat janë ndryshimet në dënime me Ligjin e ri për rregullat e trafikut rrugor?

Published

on

Në muaji prill të këtij viti do të fillojë të zbatohet Ligji i ri për rregullat e trafikut rrugor pasi Ligji është votuar në Parlament dhe është dekretuar nga presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, më 11.03.2024.

Mosvënia e rripit të sigurisë, mbajtja në prehër e personit tjetër gjatë vozitjes, tejkalimi në vijë të plotë, përdorimi i celularit gjatë vozitjes dhe garat me vetura janë vetëm disa prej veprimeve të vozitësve që pritet të dënohen shumë më ashpër sesa me Ligjin e vjetër për rregullat e trafikut rrugor.

Sipas Ligjit të ri, i cili është publikuar në Gazetën Zyrtare më 19.03.2024 dhe hyn në fuqi më 03.04.2024, parashihet që dënimi me gjobë për personat që nuk vënë rripin e sigurisë të jetë 150 euro. Mosvënia e rripit të sigurisë me Ligjin e kaluar dënohej me 40 euro gjobë.

Gjatë vozitjes nuk lejohet përdorimi i telefonit. Këtë e ka paraparë Ligji për rregullat e trafikut rrugor. Nëse një person përdor telefonin gjatë vozitjes i njëjti do të dënohet me 100 euro gjobë dhe do t’i shqiptohet një pikë negative.

Nëse veprimi i njëjti i përdorimit të telefonit përsëritet për herë të dytë, ngasësi i veturës do të dënohet me 200 euro gjobë dhe me shqiptimin e dy pikëve negative dhe do t’i ndalohet ngasja për tre muaj.

Ndërsa nëse për më shumë se dy herë vozitësi ka përdorur telefonin do të dënohet me gjobë në shumën 500 euro, do t’i shqiptohen tri pikë negative dhe do t’i ndalohet ngasja e veturës në kohëzgjatje prej 6 muajsh.

40 euro dënim me gjobë është ajo çfarë kishte paraparë Ligji aktual për vozitësit që kapen duke përdorur telefonin gjatë vozitjes.

Ligjvënësi ka paraparë që të ashpërsojë dënimin edhe ndaj këmbësorëve që në vendkalimin për këmbësorë përdorin telefonin apo dëgjuese me të cilat do të mund të humbnin koncentrimin.

Ligji i ri ka paraparë dënimin deri në 50 euro gjobë kurse Ligji i vjetër (aktual) këtë veprim të këmbësorit e kishte konsideruar si kundërvajtje, e cila dënohej me 40 euro gjobë.

Tutje, Ligji i ri parasheh dënime me të ashpra për vozitësit të cilët nuk e respektojnë shpejtësinë e rekomanduar.

Kështu nëse një vozitës jashtë zonës së banimit, pra në autostradë dhe në magjistrale, vozit me mbi 100km/h më shumë se shpejtësia e lejuar, ai do të dënohet me 500 euro gjobë, shqiptimin e 5 pikëve negative dhe 6 muaj do t’i ndalohet vozitja e automjetit.

Ndërsa Ligji i vjetër, për tejkalimin e shpejtësisë jashtë zonës urbane, kishte paraparë dënimin prej 200-600 euro gjobë, nëse tejkalimi i shpejtësisë ka qenë 50 km/h më shumë se shpejtësia e lejuar. Krahas gjobës, nëse është tejkaluar shpejtësia ishte paraparë shqiptimi i 3 pikëve negative dhe 3 muaj do t’i ndalohej vozitja e automjetit.

Ligji i ri ka paraparë dënime më të ashpra edhe nëse vozitësit bëjnë gara jashtë vendbanimeve apo brenda vendbanimeve.

Kushdo që bën gara jashtë vendbanimit do të dënohet me Ligjin e ri me 400 euro gjobë, shqiptimin e katër pikëve negative dhe 10 muaj do t’i ndalohet vozitja e automjetit. Kurse nëse garat bëhen brenda vendit ku ka banim, dënimi do të jetë më i ashpër prej 500 eurove dënim me gjobë, shqiptimin e pesë pikëve negative dhe 12 muaj do t’i ndalohet personit që të vozitë automjetin.

Ligji i vjetër nuk kishte bërë diferencimin për garat që zhvillohen brenda apo jashtë vendbanimit. Si dënim për këdo që bën gara, më Ligjin e vjetër ishte paraparë dënimi me gjobë prej 100-300 euro.

Tutje, Ligji i ri ia ndalon vozitësit të automjetit të mbajë në prehër dikë tjetër, duke përfshirë këtu edhe fëmijët, gjë të cilën nuk e kishte specifikuar Ligji i vjetër (aktual).

Ligji i ri ka paraparë dënimin me gjobë prej 400 euro, shqiptimin e 5 pikëve negative dhe ndalim të vozitjes së automjetit për 6 muaj nëse mban në prehër dikë tjetër.

Kushdo që ka pasur të vendosur folie apo ndonjë material tjetër me të cilin do t’i ndihmonte në errësimin e xhamave të veturës me Ligjin e vjetër ishte dënuar me 60 euro dënim me gjobë. Ligji i ri nuk ka specifikuar asnjë nen apo paragraf me të cilën do ta rregullonte këtë veprim të shoferit.

Kallxo.com i ka dërguar pyetje Ministrisë së Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës për të kërkuar sqarim lidhur me këtë çështje, por deri në publikimin e këtij artikulli nuk ka kthyer përgjigje.

Ligji i ri ka paraparë dënime edhe për vozitësit të cilët bëjnë tejkalime në vijë të plotë. Gjoba për këtë veprim do të jetë 200 euro, shqiptimi i 2 pikëve negative dhe 3 muaj ndalim të drejtimit të automjetit.Ligji i vjetër kishte paraparë dënimin me gjobë nga 100-300 euro, 3-6 muaj ndalim të vozitjes dhe 2 pikë negative.

Ajo çka konsiderohet risi në këtë Ligj është përcaktimi i rregullave për vozitësit e trotineteve elektrike.Personat nën moshën 16-vjeçare nuk kanë të drejtë të ngasin trotinet. Nëse një gjë e tillë ndodh qiradhënësi do të dënohet me gjobë në shumën prej 500 euro, prindi dhe kujdestari i fëmijëve do të dënohen me gjobë në shumën prej 100 euro./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Çka parasheh Ligji i ri i trafikut rrugor për ngasësit e trotinetit elektrik?

Published

on

Ligji i ri për rregullat e trafikut rrugor, i cili pritet të hyjë në fuqi në fillim të muajit prill, ka paraparë rreth tri dispozita ligjore që specifikojnë mënyrën se si do të veprohet në trafik me trotinet elektrik.

Ky Ligj pritet të hyjë në fuqi muajin e ardhshëm (prill 2024) pasi është votuar në Parlamentin e Kosovës dhe është dekretuar nga presidentja Vjosa Osmani më 11.03.2024.

Sipas Ligjit të ri, drejtuesit e trotinetit elektrik duhet të lëvizin në shiritin e biçikletave ose në shtegun e përbashkët për biçikleta dhe për këmbësorë.

Shpejtësia me të cilën lejohet të operojë një trotinet elektrik do të jetë 25 km/h e kushdo që nuk e respekton këtë kufizim do të ndëshkohet me 150 euro gjobë dhe do t’i konfiskohet trotineti për 3 muaj, shkruan Kallxo.com

Sipas Ligjit të ri do të dënohet me 150 euro gjobë dhe 3 muaj do t’i konfiskohet trotineti elektrik kushdo që e nget në zonën për të cilën nuk është përcaktuar lëvizja e tij.

Kështu, me 150 euro dhe 3 muaj konfiskim të mjetit do të dënohet personi që vozit trotinetin në trotuar dhe në hapësira të tjera të parapara për këmbësorë/sheshe.

Fëmijëve nën moshën 16-vjeçare nuk do t’u lejohet që të vozisin trotinetin në rrugët publike. Nëse një gjë e tillë ndodh prindi ose kujdestari i fëmijës do të dënohet me gjobë në shumë prej 100 euro. Kurse qiradhënësi do të dënohet me 500 euro dënim me gjobë.

Sipas Ligjit të ri, në trotinet nuk do të lejohen dy apo më shumë persona, sepse në të kundërtën do të dënohen me gjobë prej 100 euro dhe do të konfiskohet mjeti për 3 muaj.

Ligji ka paraparë se nëse vozitësi i trotinetit elektrik manovron me një rrotë, vozit më dëgjuese, dhe vozit pa dy duart do të dënohet me gjobë në shumë 40 euro.

Ligji i ri i cili pritet të zbatohet që nga muaji prill ka shfuqizuar Ligjin për rregullat e trafikut rrugor, i cili ka qenë në zbatim që nga gushti i vitit 2016.

Continue Reading

Aktuale

UNOPS Kosova organizoi trajnim dy ditor për sigurinë në kantiere ndërtimi  

Published

on

UNOPS Kosova organizoi një Trajnim 2 ditor për Shëndetin, Sigurinë, Socialin dhe Mjedisin (HSSE) me pjesëmarrës nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë, Universiteti i Prishtinës.

Qëllimi kryesor i trajnimit ishte pajisja e pjesëmarrësve me konceptet kryesore të shëndetit dhe sigurisë në projektet e ndërtimit.

Vështrimet kryesore nga trajnimi:

Kuptimi gjithëpërfshirës dhe respektimi i rreptë i Rregullave të Artë të UNOPS për trajtimin e rreziqeve fatale ose të rëndësishme

Zbatimi i aftë i vlerësimeve dhe inspektimeve të plota të rrezikut në terren

Duke dhënë prioritet sigurinë dhe mirëqenien e çdo individi të përfshirë në projekt.

Ky trajnim u organizua në kuadër të projektit për ndërtimin e objekteve të reja për Fakultetin e Shkencave Matematiko-Natyrore të Universitetit të Prishtinës, i bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian në Kosovë dhe Universiteti i Prishtinës dhe me mbështetjen e UNOPS HSSE Unit.

Siguria është prioriteti ynë kryesor dhe ne jemi të përkushtuar të krijojmë një mjedis të sigurt pune për të gjithë./Media Ndërtimi

 

Continue Reading

Trending