Connect with us

Arkitekturë

Arkitektët e famshëm pa diplomë, ikona në arkitekturë

Published

on

Keni rënë nga provimet? Kishit një juri të keqe për punë! Mos u shqetësoni! Përpara se të dëshpëroheni me jetën tuaj shikoni këtë listë të arkitekteve  të famshëm të cilët kanë një të përbashkët. Ju mund të mendoni se një diplomë e arkitekturës është një garancë që ju do të jeni një arkitekt i suksesshëm, por nuk është ashtu! Megjithatë mos e merrni si shembull që duhet ndjekur, pasi shkollimi përsëri ka rëndësinë e veçantë.

Përderisa titulli i një arkitekti mbrohet me fanatizëm në shumë vende të botës kjo nuk do të thotë se diploma është suksesi i arritjeve  të mëdha. Këtë më së miri e sqaron lista e këtyre arkitektëve shumë të suksesshëm që nuk kanë një diplomë në arkitekturë.

Frank Lloyd Wright

Ky njeri që nga Instituti Amerikan i Arkitekteve mori titullin “Arkitekti më i madh amerikan i të gjitha kohërave “, nuk kishte diplomë të arkitekturës, megjithatë ai u nderua me një doktoratë nderi nga shkolla e arteve te bukura ku ai studionte më parë, në moshën tetëdhjetë vjeçare.

Një kombinim i rrethanave familjare dhe një zhgënjim më sistemin arsimor ishin dy arsyet kryesore që e shtynë Wright të braktistë  Universitetin e  Wisconsin-it në Madison më 1887 pas vetëm një viti studim në kursin e ndërtimtarisë. Ai pastaj shkoj në Çikago për të punuar si asistent i arkitetkit J.L Silsbee, për të fituar përvojë reale. Gjatë kësaj kohe ai kishte fatin që të fillonte punën në firmën prestigjioze Adler & Sullivan ky ai mori bazat e mësimit nga Louis Sullivan përplot gjashtë vjetë, përpara së të krijonte praktiken e vetë në vitin 1893. Përderisa karriera e tij ishte e përcjellë me skandale dhe tragjedi, kontributi dhe popullariteti  i Wright në arkitekturën amerikane mbetet i pashembulltë. Zëri i tij kritike vazhdonte ta thumbonte arsimin formal.

Louis Sullivan 

Louis përfundoi shkollën e mesme në moshën gjashtëmbëdhjetë dhe pastaj u pranua ne Institutin e Teknologjisë në Massachusetts, që ishte shkolla e vetme arkitekturore në atë kohë. Padurimi e bëri atë të braktisë shkollën në fund të vitit, për të vazhduar më dy praktika tek arkitektë të shquar të kohës .Së pari, nën arkitektin Frank Furness në Filadelfia dhe më pas vazhdoj nën arkitektin William Le Baron Jenney, figurë e shquar në zhvillimin e shkollave të arkitekturës në Çikago. Në verën e vitit 1874, Sullivan lundroi në Evropë dhe nën ndikimin e Ecole des Beaux-Arts u regjistrua në Paris ku prape qëndroj vetëm një vjet ku shpesh bënte ekskursione të shkurtra për në Firence dhe Romë. Në qershor të vitit 1875, ai u kthye në Çikago ku ai punoi si hartues përpara së të bashkohej me zyrën e partnerit tij të ardhshëm Dankmar Adler në vitin 1879.Puna e tij rreth katërmbëdhjetë vjeçare me Adler sollën më shumë së njëqind ndërtesa të karakterizuara kryesisht me estetikë modern.

Le Corbusier

Arkitekti dhe planifikuesi urbanistik zviceran ishte në rrugën e tij për të mësuar tregtinë e babait të tij të çakmakëve dhe gdhendjes së kapakëve të orës , duke u regjistruar në moshën 15 vjeçare në Ecole des Arts Décoratifs në qytetin e tij të La Chaux-de-Fonds në malet zvicerane Jura. Tre vjet më vonë, mësuesi i historisë së artit, Charles L’Eplattenier këmbënguli që ai të bëhej arkitekt dhe e ndihmon  për të siguruar praktikën e tij të parë në  projektet lokale. Nën këshillën e  tij, Corbusier i ri udhëtoi  nëpër Evropë mes viteve 1907 dhe 1911, në qytete të tilla si Athina, Venecia, Viena dhe Mynih, ndërkohë që mësonte shkurtimisht në disa arkitektë: Auguste Perret në Paris (1907), Josef Hoffmann në Vjenë (1908) dhe Peter Behrens në Berlin (1910-11). Ai u kthye në shtëpi në vitin 1912, për të dhënë mësim së bashku me mësuesin e tij dhe për të hapur praktikën e tij arkitekturore, para se të shpërngulej  në Paris më 1917.

Mies van der Rohe

Njeriu që ka shpikur aforizmin “më pak është më shumë” ka lindur në një familje modeste gur gdhendësish në Aachen, Gjermani, dhe ai  kishte pak mundësi për arsimim formal. Ai mori  mësimit të hershëm si një mjeshtër i tullave, ndërsa më vonë  vijoi shkollën e tregtisë. Mies punoi për një numër arkitektësh të Aachenit ku skiconnte skica të stolive arkitektonike, punë kjo që i ndihmoi në përsosjen e aftësive të tij të vizatimit. Ai u shpërngul në Berlin në vitin 1905, në moshën nëntëmbëdhjetë vjeç, për të punuar për një arkitekt, por u largua nga puna për të studiuar për Bruno Paulin, një dizajner mobiliesh në atë kohë. Puna e tij mbresëlënëse bëri që Peter Behrens t’i ofrojë Mies një punë në zyrën e tij. Në kohën kur u largua nga zyra e Behrens në vitin 1912, mjeshtëria e tij  kishte arritur të korrte sukses  dhe ai menaxhonte  me sukses komisionet e pavarura të shtëpive private për elitën e Berlinit.

Buckminster Fuller

Konsideruar gjerësisht si një nga mendjet më të mëdha të kohës sonë, Fuller kishte një marrëdhënie të ngurtë me arsimin formal. Njeriu që e popullarizoi kupolën gjeodezik u dëbua nga Universiteti i Harvardit jo një herë, por dy herë, kurrë nuk u diplomua. Ai vinte nga një familje relativisht e varfër dhe babi i tij vdiç i ri. Nw Harvad ai vërejti dallimet në sistemet klasore dhe kjo bëri që interesimi i tij të binte duke humbur shume klasa deri sa e suspenduan. Pas largimit nga Harvardi, ai filloi punën dhe  më pas u kthye në Harvard, duke e pare si mundësinë më të mire për karrierë. Mirëpo kthimin ai e përjetoj shumë rend sepse asnjë nga shokët e tij më nuk ishte dhe gjithë çka dukej shumë ndryshe. Më pas pasoi Lufta e Parë Botërore dhe ai më kurrë nuk u kthye në Harvard. Madje ai thoshte për të:” Çdo herë që u ktheva në Harvard, unë hyra në një botë të shqetësimeve të këqija, jo një institucioni arsimor, dhe ky ishte problemi”.

1 Comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Arkitekturë

Çfarë fshihet nën strukturat komplekse sipas arkitektit japonez Sou Fujimoto

Published

on

Në fillim të kohës, arkitektura ishte projektuar në bazë të nevojave njerëzore. Megjithatë, me rritjen dhe evolucionin e vazhdueshëm të botës, ndërtesat filluan të projektohen duke marrë parasysh kulturën dhe sjelljen njerëzore. Kjo është arsyeja pse ju shihni stile të ndryshme arkitekturore në vende dhe rajone të ndryshme. Nëse udhëtojmë 100,000 vjet më parë, arkitektura ishte popullore, duke përdorur materialet lokale dhe burimet e disponueshme për të krijuar strehimore. Shpejt përpara sot, dhe koncepti i arkitekturës popullore mbetet i fortë. Arkitektët si Sou Fujimoto besojnë fuqimisht në ndikimin e sjelljes njerëzore në arkitekturë, duke formuar të gjitha planet e tij rreth këtij koncepti themelor.

Sou Fujimoto u rrit në një ishull të quajtur Hokkaido në Japoninë e Veriut, ku ai ishte i rrethuar nga natyra dhe pyjet gjatë gjithë kohës. Interesi i tij për sjelljen njerëzore në lidhje me botën natyrore rritej dita-ditës dhe e frymëzoi atë të bëhej arkitekti i famshëm që është sot. Që në fëmijëri, ai ishte mahnitur nga shpellat dhe pyjet dhe ideja se funksionet e këtyre hapësirave përcaktoheshin dhe përcaktoheshin në bazë të sjelljes njerëzore. Për të, pyjet ishin më shumë se vetëm pemë; ato ishin të ngjashme me strukturat, duke mbrojtur njerëzit, njësoj si shpellat që shërbenin si strehë për njerëzit në të kaluarën. Fujimoto besonte në diversitetin dhe faktin se njerëzit duhet të formësojnë përvojën e tyre në çdo vend; ky besim e bëri atë ta shikonte arkitekturën nga një këndvështrim më i ndjeshëm dhe më respektues, duke imagjinuar ndjenjat e tij të lirisë kur u rrit mes pyjeve si fëmijë, dhe të rrënjoste të njëjtën ndjenjë të saktë tek përdoruesit e çdo hapësire të ndërtuar.

Fujimoto u frymëzua nga kontrasti midis Hokkaidos, ku u rrit, dhe Tokios, ku përfundoi studimet e tij arkitektonike. Në Tokio, rrugët e vogla të rrethuara me elementë artificialë dhe kabllo i kujtonin atij si një fëmijë që ecte nëpër gjethe, degë dhe pyje. Për Fujimoto, ishte i njëjti koncept, vetëm me kontekst të ndryshëm; Që nga ai moment e tutje, ai filloi të bënte ndryshime në botë me dizajnet e tij të bazuara në një koncept që ai doli – Ardhmëria primitive.

Koncepti Primitive Future bazohet në arritjen e arkitekturës ideale duke përdorur tre strategji kryesore: gradim, marrëdhënie dhe eksperimentale/aksidentale. Gradimi përfaqëson mundësitë dhe sfidat që ndodhin në jetën reale dhe përshtatjen me ato ndryshime në përputhje me rrethanat. Marrëdhëniet përfaqësojnë funksionalitetin në arkitekturë dhe se si çdo hapësirë ka një kuptim të ndryshëm në vende ose shoqëri të ndryshme. Është aftësia për të krijuar diçka të ndryshueshme dhe të adaptueshme për sjelljen njerëzore në lidhje me mjedisin përreth.

Së fundi, Fujimoto besonte se arkitektura duhet të jetë eksperimentale dhe aksidentale, duke i lejuar përdoruesit e një ndërtese të ndërveprojnë me hapësirat brenda në një mënyrë intuitive. Njerëzit krijojnë marrëdhënie me njerëzit e tjerë dhe në të njëjtën kohë me mjediset e tyre, besonte ai. Ai donte që njerëzit të ndërtonin marrëdhëniet e tyre me hapësirën në të cilën ndodhen; ky besim i ka rrënjët që në fëmijërinë e tij në pyjet e Japonisë së Veriut, duke krijuar jetën që ai imagjinonte dhe duke e përjetuar atë në mënyrën e tij. Në thelb, “E ardhmja primitive” inkurajon arkitektët të dizajnojnë hapësira që janë jo vetëm funksionale, por edhe të adaptueshme, spontane dhe të ndryshme, duke reflektuar natyrën në zhvillim të zakoneve njerëzore dhe ndërveprimeve me mjedisin e tyre.

Sou Fujimoto u diplomua në Fakultetin e Inxhinierisë, Universiteti i Tokios, në 1994 dhe hapi firmën e tij të arkitekturës në 2000 – Sou Fujimoto Architects. Me hapjen e firmës së tij, ai fitoi Çmimin e Rishikimit Arkitekturor për arkitektë në zhvillim për tre vjet radhazi, gjë që e bëri atë të fitonte njohje në mbarë botën. Më vonë, në vitin 2007, ai u bë pedagog në Universitetin e Kiotos, ku filloi të ndante njohuritë dhe këndvështrimin e tij mbi arkitekturën dhe sjelljen njerëzore me botën.

Continue Reading

Arkitekturë

Arkitektura përmes syve të francezes Odile Decq

Published

on

Në një botë stereotipike ku meshkujt janë më dominues, veçanërisht në vendin e punës, është bukur të shohësh arkitekte të njohura femra që lulëzojnë përmes punës së tyre shembullore, duke shfaqur forcën në krijimin e dizajneve dhe strukturave të jashtëzakonshme.

Pavarësisht seksizmit dhe diskriminimit, qoftë në mospërputhje në paga apo trajtim, gratë kanë vazhduar të kenë sukses, duke dëshmuar aftësitë e tyre.

Arkitekte femra të suksesshme si Odile Decq, e cila u përball me seksizmin gjatë studimeve të saj arkitektonike, hapi firmën e saj, duke sfiduar stereotipet dhe duke demonstruar se arkitektura mund të lulëzojë si një fushë e drejtuar nga femrat.

“Duhet ta përshtatni marrjen e rrezikut me klientin, por gjithmonë duhet ta çoni atë më tej sesa e imagjinonin. Kufijtë e klientit janë ato të imagjinatës së tij ose të saj, ndërsa roli i arkitektit zgjeron fushën e mundësive dhe për këtë arsye ju duhet ta edukoni klientin në mënyrë që ta çoni më tej. Është njësoj si me mësimdhënien, kur i bën studentët të shohin se ata mund të shkojnë shumë më tej nga sa mendonin se ishin të aftë. Dhe ky është një gëzim i madh! Gjithçka në jetë është e tillë – të zbulosh se asgjë nuk është e pamundur.”, thotë arkitektja dhe urbanistja franceze, Odile Decq në revistën Pin-Up.

Odile Decq është një arkitekte dhe urbaniste franceze e lindur në vitin 1955. Ajo ka studiuar Arkitekturë në École nationale supérieure d’architecture de Paris-La Villette dhe gjithashtu Urbanizëm dhe Planifikim në Institut d’Études Politiques de Paris (Science Po). Menjëherë pas diplomimit, ajo hapi firmën e saj, Studio Odile Decq, me idenë se nuk donte të punonte për asnjë arkitekt, duke nxitur pasionin e saj për këtë profesion. Për më tepër, ajo synonte të jepte një shembull për gjeneratat e ardhshme të grave arkitekte, duke i inkurajuar ato të besonin në veten e tyre dhe aftësitë e tyre, të ishin ekspresive dhe pa frikë nga gjykimet e shoqërisë, pasi autenticiteti shpesh çon në sukses – një e vërtetë e dukshme në rastin e Odile.

Odile kishte një dëshirë të caktuar në të që e mbante të uritur për njohuri arkitekturore. Gjatë viteve të universitetit, në befasi, ajo nuk bëri kurrë një projekt të tërë arkitekturor vetë; gjithçka që mësoi ishte arti, videografia, fotografia dhe shprehja. Për të kjo nuk ishte e mjaftueshme, prandaj, gjatë viteve të fundit të universitetit, filloi të punonte vetë në projekte për të mësuar dhe eksploruar në thellësi arkitekturën. Duke përfituar nga fakti se kur u diplomua, Parisi po kalonte një krizë nafte dhe shumica e arkitektëve ishin pa punë, ajo hapi zyrën e saj dhe filloi rrugëtimin e saj të vetë-rritjes dhe përmbushjes për t’u bërë një arkitekte femër frymëzuese./Media Ndërtimi

Continue Reading

Arkitekturë

Le Corbusier: Forma, funksioni dhe modernizmi në arkitekturë

Published

on

Le Corbusier (Charles-Edouard Jeanneret) ishte një arkitekt dhe dizajner urban zvicerano-francez i lindur në Zvicër (6 tetor 1887 – 27 gusht 1965). Projektimet e tij bashkëpunojnë me ekspresionizmin e guximshëm skulpturor me aspektin funksional të botës bashkëkohore. Megjithëse lindi në një qytet të vogël, ai i zhvilloi idetë e tij gjatë udhëtimit nëpër Evropë. Ai u fokusua në format e thjeshta gjeometrike të objekteve të përditshme dhe formuloi stilin Purism. Projektet fillestare të Le Corbusier përfshijnë qytete rrokaqiejsh dhe shtëpi të prodhuara në masë.

Shënim i vogël, Le Corbusier ishte pseudonimi i Charles-Edouard Jeanneret. Ai e mori këtë emër në numrin e parë të një reviste në vitin 1920. Emri ishte një version i modifikuar i emrit të gjyshit të tij, Lecorbésier.

Një nga kryeveprat e tij, Villa Savoye në Poissy, Francë, e ndihmoi atë të bëhej i njohur si një përfaqësues i shquar i stilit ndërkombëtar. Për shkak se ai ishte arkitekti i parë që përdori beton të papërpunuar, dizajnet e tij kanë një aspekt ekspresiv, skulpturor. Ndërtesat e tij qeveritare në Chandigarh, Indi, janë shembujt e parë të ideve të tij të planifikimit të qytetit që po zbatohen gjerësisht.

Kur ishte 13 vjeç, ai vendosi të linte shkollën për të ndjekur pasionin e tij për të krijuar dizajne në faqet e orëve duke përdorur teknikat e gravurës dhe smaltit. Me Charles L’Eplattenier, ai filloi një udhëtim nëpër Evropë dhe Mesdhe, duke zbuluar mrekulli të rëndësishme arkitekturore gjatë rrugës.

Me të arritur në Paris në moshën tridhjetë vjeçare, piktori Amédée Ozenfant e prezantoi atë në botën e artit, duke shënuar një moment në rrugëtimin e tij artistik. Duke bashkëpunuar me Ozenfant, ata shkruan manifestin dhe bashkëthemeluan gazetën avangarde të njohur si Poet Paul Dermée. Ky bashkëpunim çoi në përfshirjen e tyre në shkrim dhe pikturë për botime si L’Esprit Nouveau, të cilat më vonë evoluan në Vers une Architecture. Shkrimet e Le Corbusiers u nderuan nga brezat e arkitektëve, veçanërisht veprat si Le Modular I, Quand les cathédrales étaient blanches, La Carte d’Athènes, Propos d’urbanisme Les Trois Établissements humains dhe Urbanisme. Në vitin 1922, Le Corbusier filloi të punonte me kushëririn e tij Pierre Jeanneret për të krijuar një studio operative deri në vitin 1940.

ndërmjet viteve 1922 dhe 1940, ai fitoi famë për punën e tij të planifikimit dhe zhvillimit social-mjedisor. Projektimet e tij, të tilla si Shtëpia Citrohan dhe Ekspozita e Arteve të Dekorative në Paris, formësuan perspektivën e tij mbi arkitekturën. Një sipërmarrës e mbështeti atë në ndërtimin e një fshati punëtorësh në Pessac, afër Bordo. Përdorimi krijues i ngjyrës nga qeveria vendore dhe mungesa e një furnizimi publik me ujë tërhoqi kritika. Le Corbusier zakonisht krijoi shtëpi minimaliste, funksionale me komision për klientët e pasur.

Ai hyri në konkursin e Lidhjes së Kombeve për të projektuar selinë e re të saj në Gjenevë dhe paraqiti një plan për ndërtesën e zyrës së një organizate politike. Karrigia LC4 Chaise Lounge dhe karrigia ALC-3001 me kornizë lëkure janë dy shembuj të modeleve të tij të mobiljeve. Ndikimi i tij në parimet e arkitekturës mbetet i dukshëm, duke e bërë atë një figurë të diskutueshme edhe sot e kësaj dite. Filozofia e tij ka ndikuar në disa projekte arkitekturore avangarde ndërkombëtare./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending