Pas më shumë se dy vitesh, ka marrë epilog final kontesti për projektin afaristo-banesor të Ndërmarrjes Publike Banesore (NPB) në Prishtinë.

Aksionarët komunalë të Ndërmarrjes Publike Banesore kanë vendosur sot për anulimin e kontratës.

Në një konferencë për media të enjten, aksionari i NPB-së, Leutrim Retkoceri nga radhët e Partisë Demokratike të Kosovës, tha se vendimi për anulimin e projektit bazohet mbi vlerësimin e Zyrës Ligjore të Komunës së Prishtinës.

Retkoceri tha se Zyra Ligjore e komunës ka konkluduar se projekti është në kundërshtim me rregulloret në fuqi të NPB-së.

“Kontrata në fjalë duhet të drejtohet në organet kompetente lidhur me të. Ne kemi gjetur rrugën e duhur ligjore për të kontestuar këtë kontratë. Siç jeni në dijeni, së fundmi ka pasur bastisje nga Policia e Kosovës për ish-zyrtarë të NPB-së mbi dyshimet se kanë lidhur kontratë me procedura të përshpejtuara lidhur me projektin afaristo-banesor në lagjen Lakrishtë”, tha ai.

“Pas pranimit të opinionit ligjor nga Zyra Ligjore e Komunës së Prishtinës, përmes së cilët janë dhënë konkluzionet se ndërtimi është në kundërshtim me legjislacionin në fuqi, ne aksionarët, kemi nxjerr vendim si në vijim: Anulohet vendimi i datës 27.04.2021 i komisionit komunal të aksionarëve për miratimin e draft-marrëveshjes kryesore për bashkëinvestim të propozuar në mbledhjen e datës 22.04.2021 nga Kryeshefi Ekzekutiv”, deklaroi Retkoceri.

Lidhur me rastin, NPB-ja është ballafaquar në gjykatë edhe me padi nga Qeveria e Kosovës, por rastin e ka fituar me vendim të formës së prerë të gjykatës.

Projekti për objektin afaristo-banesor në “Lakrishtë”, i cili është iniciuar nga NPB-ja dhe do të ndërtohet në partneritet publiko-privat, ishte pezulluar pas padisë së ushtruar nga Ministria e Ambientit.

Vendimin për pezullim e kishte nxjerrë Ministria e Ambientit në muajin tetor të vitit të kaluar, pas dyshimeve të ngritura për shkatërrim mjedisor përmes azbestit, gjatë rrënimit të objekteve që ndodheshin në pronën e NPB-së.

Kontrata, përmes Avokaturës Shtetërore, është dërguar me Kallëzim Penal në Prokurori Speciale e cila veten e ka shpallur jo kompetente dhe është iniciuar rast në Gjykatën Themelore për anulimin e kontratës.

Kohët e fundit, konceptet e qytetit lundrues u bënë të njohura me krizën globale të klimës që çoi në rritjen e nivelit të detit. Një qytet mbi ujë mund të tingëllojë utopik, por qytetet lundruese nuk janë të reja.

Njerëzimi ka një histori të gjatë të komuniteteve që jetojnë në ujë. Komunitete me bazë uji ose qytete kanalesh si Amsterdami ose Venecia vijnë në mendje kur diskutojmë për qytetet lundruese. Por zhvillimet dhe kushtet e fundit të globit i shtynë njerëzit të mendojnë për komunitete më futuriste dhe të qëndrueshme të bazuara në oqean.

Qytetet komplekse të vetëqëndrueshme mbi ujë mund të duken si një zgjidhje për ngritjen e nivelit të detit dhe planifikimin kompakt të qytetit të shkaktuar nga rritja e shpejtë e popullsisë. Shumë projekte arkitekturore të menduara plotësisht janë prodhuar në këtë drejtim dhe në pritje të realizimit të tyre.

Waterstudio.NL është një firmë arkitekturore e specializuar në strukturat lundruese e themeluar nga arkitekti holandez Koen Olthuis. Projektet e Waterstudio.NL fokusohen në zgjidhjet inovative të zhvillimit urban në përgjigje të rritjes së nivelit të detit, menaxhimit të ujit dhe ndryshimeve klimatike.

Objektivi kryesor i projektit Maldive Floating City është të japë një zgjidhje për kërcënimin e afërt të rritjes së nivelit të detit, i cili paraqet një rrezik të konsiderueshëm për ekzistencën e vendit. Projekti synon të krijojë një mjedis urban elastik dhe të adaptueshëm që mund të ngrihet dhe të bjerë me ndryshimin e nivelit të detit, duke ndërtuar një qytet të tërë në platforma lundruese.

Dizajni i qytetit nxjerr në pah funksionalitetin dhe qëndrueshmërinë. Strukturat duhej të projektoheshin me forcë për dallgët dhe stuhitë e forta duke ngushëlluar hapësirat e banimit të banorëve. Si një propozim i shkallëzuar i qytetit, dizajni përfshin zona banimi, zona tregtare, objekte rekreative dhe infrastrukturë. Meqenëse i gjithë qyteti është lundrues, të gjitha lidhjet sigurohen nga vendkalime dhe rrugë lundruese.

Ndryshe nga shumë projekte të fazës konceptuale, projekti i qyteteve lundruese në Maldive është në ndërtim e sipër. Imazhet e shpërndara në shkurt të vitit 2023, që tregojnë vendosjen e ishullit të parë, kanë emocionuar ata që ndjekin me padurim realizimin e projektit.

Vitet e fundit, rritja e numrit të projektimeve të qyteteve lundruese është konsideruar si “zgjidhja” për shumë probleme. Këto ide po fitojnë vrull: një organizatë jofitimprurëse në Kaliforni propozoi plane për një qytet lundrues në brigjet e Polinezisë Franceze në 2017, Bjarke Ingels Group zbuloi Oceanix City në 2019, ka një komunitet lundrues në Maldive që tashmë po merr formë, po prodhohen bishtaja të lëvizshme lundruese. në Panama, dhe së shpejti mund të fillojë ndërtimi i një qyteti lundrues në Busan.

Shumica e këtyre qyteteve lundruese të fundit, të cilat portretizohen si “zgjidhja” kundër sfidave të tilla si rritja e nivelit të detit që shoqëron ndryshimet klimatike dhe rritja e shpejtë e popullsisë, janë zbatuar. Megjithëse këto qytete lundruese janë projektuar në detaje duke pasur parasysh shumë aspekte në lidhje me qëndrueshmërinë, efektet e tyre afatgjata në mjedis nuk dihen ende.

Fizibiliteti i të gjitha strategjive të planifikuara me supozimin e vetë-mjaftueshmërisë dhe se të jetuarit në ujë do të jetë zgjidhja më e mirë si për përdoruesit ashtu edhe për botën është gjithashtu e hapur për diskutim./Media Ndërtimi

Vargu diellor lundrues Proteus, i vendosur pranë Roterdamit në Holandë, është një projekt novator që kombinon panelet fotovoltaike lundruese me teknologjinë e avancuar të gjurmimit të diellit.

Zhvilluar nga kompania portugeze SolarisFloat, Proteus ka aftësinë të rrotullohet nga lindja në perëndim gjatë gjithë ditës, duke maksimizuar ekspozimin e tij ndaj dritës së diellit. Ky koncept inovativ trajton sfidën e mungesës së tokës në vendet me burime të bollshme ujore.

Duke shfrytëzuar teknologjinë diellore lundruese, Proteus ofron një rritje prej 40% në prodhimin e energjisë në krahasim me panelet diellore tradicionale të palëvizshme.

SolarisFloat njohu rëndësinë e mbrojtjes së pronësisë së saj intelektuale dhe regjistroi pesë patenta për inovacionin e saj novator. Deri kohët e fundit, sigurimi i mbrojtjes së patentave në Europë ishte një proces kompleks, që përfshin aplikime të veçanta në vende individuale ose një patentë në mbarë Europën me tarifa të veçanta rinovimi. Megjithatë, zbatimi i Patentës Unitare në qershor 2023 sjell një ndryshim transformues në peizazhin e patentave.

Deri më tani, shpikësit duhej të vërtetonin patentat e tyre europiane në çdo vend individual. Megjithatë, për shkak të kostove të larta dhe procedurave komplekse, shumë prej tyre e patentuan shpikjen e tyre vetëm në një pjesë të vogël të vendeve. Patenta e re Unitare synon ta bëjë sistemin e patentimit më të thjeshtë dhe më pak të kushtueshëm në mënyrë që të nxisë kërkimin dhe inovacionin në BE.

E vlefshme në 17 vende- Shtetet e tjera anëtare do të mund të bashkohen në të ardhmen.

6 herë më lirë- Një patentë unitare për 10 vjet do të kushtojë më pak se 5000 euro.

Ulje tarifash 40% për SME-të- Kjo do të zbatohet për të gjitha tarifat zyrtare të Gjykatës së re të Unifikuar të Patentave, juridiksioni i ri i specializuar i patentave të Europës.

Rregulla të harmonizuara- Duke ‘defragmentuar’ sistemin e saj të patentave, BE-ja shpreson se do të nxisë rritjen dhe do të sigurojë që patentat e BE-së të jenë konkurruese në tregjet globale.

Që nga 1 qershori, sistemi i ri krijon një treg të vetëm për patentat, duke u siguruar shpikësve një sistem me kosto efektive dhe të unifikuar për mbrojtjen e patentave. Fillimisht e vlefshme në 17 vende, kjo kornizë e re e patentave redukton ndjeshëm barrën administrative dhe kompleksitetin ligjor.

António Duarte, Menaxher i Përgjithshëm i SolarisFloat, thekson përfitimet e Patentës Unitare, duke deklaruar se ajo do të rrisë efikasitetin logjistik dhe do të shërbejë si një katalizator për shpikësit europianë. Duke hequr barrierat dhe duke siguruar një sistem të harmonizuar të patentave, Patenta Unitare promovon një mjedis bashkëpunues për inovacion.

Angazhimi i Europës për të nxitur inovacionin është i dukshëm përmes projekteve të jashtëzakonshme si ferma diellore lundruese dhe robotët revolucionarë mjelës. Prezantimi i Patentës Unitare nënkupton një moment historik të rëndësishëm në harmonizimin e mbrojtjes së patentave në të gjithë Europën. Duke thjeshtuar procesin dhe duke reduktuar kostot, Patenta Unitare inkurajon shpikësit që të vazhdojnë të shtyjnë kufijtë dhe t’i transformojnë idetë e tyre në realitet./Media Ndërtimi